Narodni muzej se nalazi u neposrednoj blizini Parka Bukovičke banje, a osnovan je 1981. godine i smešten u namenski građeno zdanje čija se arhitektura oslanja na tradicije narodnog graditeljstva Šumadije (projektant F. Bajlon).
Svoju osnovnu delatnost istraživanja, proučavanja, zaštite i prezentacije pokretnih kulturnih dobara Narodni muzej u Aranđelovcu realizuje na teritoriji dveju opština - Topole i Aranđelovca. Muzej čuva i izlaže brojne eksponate iz oblasti paleontologije, arheologije, etnologije, istorije i istorije umetnosti, kao svedočanstva materijalne i duhovne kulture koja se razvijala na prostorima ovog dela Šumadije.
Stalna izložbena postavka "Milenijumi" prikazuje prošlost grada i okoline, od kamenog doba do dvadesetog veka.
Prateći hronologiju posetioci se najpre upoznaju sa nalazima iz pećine Risovače - fosilnim ostacima ledenodobnih životinja: mamuta, runastog nosoroga, džinovskog jelena, konja, vuka, divlje svinje, belog pećinskog lava i mnogih drugih, a posebno atraktivan za posetioce je skelet pećinskog medveda. Ostaci medveda su inače najbrojniji, te je tako skelet sastavljen od pravih kostiju.
Pećina Risovača je bila stanište i neandertalskog čoveka, koji je u njoj živeo u periodu od pre 50 000 do pre 35 000 godina. Danas se, kao dokaz njihovog prisustva u pećini, u arheološkoj zbirci čuvaju koštane i kremene alatke kojima se pračovek služio.
Povezane vesti
-
Istraži Srbiju |
20. May 2020.
Paleolit Srbije: Lav, mamut i bizon - upoznajte faunu pećine Risovača
![Pećinski lav iz pećine Risovača]( "Pećinski lav iz pećine Risovača")
Sledi period mlađeg kamenog doba, gde se izdvajaju predmeti iz doba vinčanske kulture – keramičke posude, čovekolike figurine, žrtvenici, amuleti, zatim predmeti iz metalnih doba, i konačno iz rimske epohe, gde se izdvajaju stubovi - ostaci rimske građevine, mermerna skulptura lava i brojne alatke, nakit, kopče...
Najnovija istraživanja arheološkog lokaliteta "Dvorine" na Venčacu dovela su do značajnog otkrića ostataka monumentalne crkve iz prve polovine 14. veka. Velika je verovatnoća da je ktitor crkve neko od srpskih vladara iz loze Nemanjića, a u muzejskoj postavci se mogu videti brojni fragmenti fresaka sa ovog lokaliteta.
Period novije istorije prikazan je kroz oružje, vojničku opremu, odlikovanja i lične predmete vojnika iz Prvog i Drugog svetskog rata, a u etnografskom delu postavke mogu se videti ognjište, staro posuđe, narodne nošnje, kao i stari zanati karakteristični za naš kraj: opančarski, kovački, ćurčijski i abadžijsko-terzijski.
Posetioci Muzeja takođe mogu videti retrospektivnu izložbu savremene umetničke keramike, nastajale na simpozijumu "Svet keramike" od 1974, u okviru manifestacije "Mermer i zvuci". Muzej čuva jednu od najbogatijih zbirki umetničke keramike u Evropi, koja broji preko 600 predmeta. Na ovoj izložbi zastupljena su 54 umetnika čije je stvaralaštvo doprinelo utemeljenju savremene umetničke keramike i njenom ravnopravnom statusu u odnosu na druge likovne discipline u srpskoj i tada jugoslovenskoj umetnosti. Istovremeno, odabrana su i dela eminentnih stranih umetnika koji su svoja ostvarenja ostavili našem gradu. Među stranim autorima su Merili Operman (Brazil), Andre Viloks (Belgija), Federiko Bonaldi (Italija), Tadej Bratelj (Slovenija), Gamal Eldin Ahmed Abud (Egipat), Panduranga Daroz (Indija) i dr. Od domaćih autora zastupljeni su Mirjana Isaković, Mirko Orlandini, Velimir Vukićević, Tijana Dujović, Ana Popov, umetnici mlađe generacije poput Biljane Lane Rakanović, Larise Ackov i Ivane Rackov, i mnogi drugi.
Muzej se takođe stara i o umetničkim ostvarenjima nastalim na Simpozijumu "Beli Venčac", koji Smotra umetnosti organizuje od 1966. godine. Zbirka skulpura od nadaleko poznatog venčačkog mermera, koja upotpunjuje lepotu parka Bukovičke banje, danas sadrži dela nekih od najeminentnijih vajara sveta: Lin Ćedvik, Dušan Džamonja, Кjus Кjubruk, Vida Jocić, Nikola Кolja Milunović, Oto Logo, Ante Marinović, Dragomir Mileusnić, Slavoljub Radojičić, Ratko Vulanović, Кlod Lost, Đo Pomodoro, Olga Jevrić, Кengiro Azuma i mnogi drugi. Više od 200 umetnika je realizovalo svoja dela na simpozijumu "Beli Venčac", a 66 se nalazi u parku Bukovičke banje u Aranđelovcu.
Lokaliteti o kojima se Muzej stara
Narodnom muzeju u Aranđelovcu je, kao upravljaču, povereno na staranje Zaštićeno područje pećina Risovača. Kao značajno arheološko nalazište paleolitske starosti Risovača je proglašena kulturnim dobrom od velikog značaja, a zbog prirodnih vrednosti – prirodnim dobrom od izuzetnog značaja (spomenik prirode I kategorije). Dugogodišnjim istraživanjima pećine Risovače otkriveno je mnoštvo fosilizovanih kostiju i zuba brojnih životinjskih vrsta koje su za vreme poslednjeg ledenog doba živele na stepama oko Risovače. Pronađene kamene i koštane alatke potvrđuju da je pećina u srednjem razdoblju starijeg kamenog doba bila stanište neandertalskih lovaca. Danas je Risovačka pećina uređena po svim principima savremene prezentacije, a godišnje primi preko 20 000 posetilaca iz zemlje i inostranstva.
U nadležnost Muzeja spadaju i Kosturnica, Okućnica Ilije Miloševića kao i Znamenito mesto Orašac - mesto podizanja Prvog srpskog ustanka. Danas se na mestu odakle su ustanici krenuli u svoju prvu akciju, u Marićevića jaruzi, nalazi lepo uređen kulturno-istorijski kompleks, koji obuhvata crkvu Vaznesenja Hristovog i spomen-školu podignutu u znak sećanja na Prvi srpski ustanak i vođu ustanka Karađorđa Petrovića.
U izložbenom prostoru Muzeja, na Sretenje 2019. godine, otvorena je nova stalna postavka, koja nosi naziv "Zbor u Orašcu i Prvi srpski ustanak". Ova izložba, osim što prikazuje mnoštvo autentičnih predmeta s početka XIX veka, što ustaničkih što iz svakodnevnog života, posebna je po tome što ima i multimedijalni deo. Кroz digitalne projekcije posetiocima se prikazuju neki važni događaji i ličnosti toga doba, te se tako, na primer, može "čuti i videti" Karađorđe koji se na Zboru u Orašcu obraća ustanicima.
Muzej posebnu pažnja poklanja edukativnim radionicama za decu predškolskog, osnovnoškolskog i srednjoškolskog uzrasta.
Organizuju se i tematske i gostujuće izložbe, naučni skupovi, likovne kolonije, a u okviru izdavačke delatnosti svake godine se objavljuju katalozi izložbi i zbirki, zbornici radova, vodiči i druge publikacije.
Кratak istorijat Bukovičke banje
Za kraj tridesetih godina XIX vezuje se početak razvoja Banje. Tada je dr Emerih Lindenmajer, vojni lekar i načelnik Saniteta u obnovljenoj Srbiji, izvršio prvu kvalitativnu analizu mineralne vode sa izvora u Bukoviku, ustanovio njenu lekovitost i doveo prve goste – bolesnike iz šabačke bolnice.
Podnožje Bukulje, gde su se nalazili izvori mineralne vode, imalo je sve predispozicije za razvoj banje – mineralnu vodu, svež i čist vazduh, mir, a za lagodnosti banjskih gostiju trebalo je da se postara država. Najpre je otkupljena teritorija na kojoj je početkom 50-ih godina XIX veka počeo da se formira park, otvoreno je prvo banjsko kupatilo „Talpara“ (1851), izvor mineralne vode "Knjaz Mihailo" (1865), kupatilo "Đulara" (1865)…
Кrajem XIX veka, Bukovička banja, Banja Кisela voda, Aranđelovačka banja, kako je tada sve nazivana, bila je jedna od vodećih banja Srbije, uređena u skladu sa svim savremenim balneološkim principima i kriterijumima opremanja vodećih evropskih banja.
Tome je najviše doprinela izgradnja hotela "Staro zdanje" (1872), "Parnog kupatila" ili "Ilidže" za koje je parna mašinerija kupljena u Beču (1875), uređen je "Stari izvor" koji se počeo nazivati i izvor "Knjaz Miloš", prosečene nove šetne staze, izgrađeni muzički paviljoni (u kojima je tokom celom dana svirala muzika), podignut "Kur-salon", a krajem 80-ih godina XIX veka, kao glavna banjska atrakcija, u centralnom delu parka formirano je i veštačko jezero.
1907. godine sagrađen je "Paviljon Кnjaz Miloš" u kom je bila smeštena prva fabrika za flaširanje mineralne vode.
Tekst je objavljen u sklopu projekta koji je sufinansiran iz budžeta opštine Aranđelovac. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
Promo
