Neočekivan izvor kontaminacije: Svako ga ima u kući i redovno koristi - dokazano da sadrži 'večite hemikalije'

30.03.2023 12:02

Mesecima unazad se priča o "večnim hemikalijama" i njihovom uticaju na okolinu i zdravlje ljudi, naučnici su sada otkrili još jedan izvor kontaminacije sa kojim svakodnevno dolazimo u kontakt - i to više puta.

Izvor: Shutterstock

Analizama otpadnih voda, može se utvrditi da li u zajednici ima zaraznih bolesti ili koje lekove konzumiramo, kao i da pruže informacije o štetnim jedinjenjima. Neke od njih su i perfluoroalkil i polifluoroalkil ili skraćeno PFAS, za koje je dokazano da mogu negativno da utiču na životnu sredinu i zdravlje ljudi.

Iako su ove "večite hemikalije" uobičajen zagađivač u otpadnim vodama, tim istraživača iz Američkog hemijskog društva je u svojoj najnovijoj studija je otkrio da njihov izvor može biti toalet papir. Kako su se tu našle?

Šta je PFAS?

Perfluoroalkil i polifluoroalkil supstance se koriste u širokom sveta u različitim granama industrije. Njihova karakteristika je da se ne razlažu lako, zbog čega su i dobile nadimak "večite hemikalije", a mogu se i akumulirati tokom vremena.

Osim toga, postoje empirijski dokazi da izlaganje ovim supstancama ima štetne posledice na zdravlje ljudi - reproduktivni i imuni sistem, probleme u razvoju, oštećenje bubrega i jetre. Oni su takođe povezani sa većom incidencom raka.

Njima smo najviše izloženi kroz vodu za piće ili hranu, koja može biti kontaminirana kroz zemljište.

Svuda oko nas

PFAS su supstance prisutne u brojnim proizvodima za ličnu negu, kao što su kozmetika i sredstva za čišćenje, koji se koriste svakodnevno - a zatim ispuštaju u odvod. Do sada je, međutim, malo istraživača razmatralo da i toalet papir, može biti izvor ovih hemikalija.

Prilikom obrade drveta za proizvodnju papira, neki proizvođači dodaju PFAS koji može kontaminirati konačni proizvod. Pored toga, reciklirani toaletni papir se takođe pravi od vlakana koji ih sadrže. Zbog toga je profesor ekološkog inženjerstva na Univerzitetu Floride Timoti Taunsend želeo da analizira toalet papir i otpadne vode iz različitih delova sveta.

Da bi to uradio, Taunsendov tim je proučavao rolne toalet papira koji se prodaju u Severnoj Americi, Južnoj i Centralnoj Americi, Africi i Zapadnoj Evropi i sakupio uzorke mulja iz postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Sjedinjenim Državama.

Zatim su ekstrahovali PFAS iz čvrste materije papira i mulja i testirali prisustvo 34 jedinjenja. Rezultati ukazuju da su od svih PDAS jedinjenja najprisutniji bili diPAP, koji mogu biti potencijalno kancerogeni. Кonkretno, diPAP 6:2 je bio najzastupljeniji u oba tipa uzorka, ali u veoma malim količinama.

Tim je zatim kombinovao svoje rezultate sa podacima drugih studija koje su uključivale merenje nivoa PFAS u otpadnoj vodi i upotrebu toalet papira u različitim zemljama. Izračunali su da je toalet papir doprineo kontaminaciji diPAP 6:2 u 4 posto slučajeva kada su Sjedinjene Države i Кanada u pitanju. Ova brojka je, međutim, porasla na 35 posto u Švedskoj i na 89 posto u Francuskoj.

Ovo prema mišljenju stručnjaka znači da najveći izvor PFAS-a u otpadnim vodama SAD-a potiče iz drugih izvora, ali da toalet papir može značajno doprineti zagađenju otpadnih voda u Evropi.