Obrisi šaka beba u jednoj pećini nisu ono što su naučnici mislili - one u stvari pripadaju jednoj životinji

Nakon analize obrisa malenih šaka sa pećina u Sahari, naučnici su došli do zaključka da one ne pripadaju novorođenim bebama - već jednoj životinji.

Još najneobičniji bili su obrisi 13 sićušnih otisaka šaka. Jer do otkrića Vadi Sura II - otisci šaka i stopala veoma male dece viđani su u kamenoj i pećinskoj umetnosti u drugim delovima sveta, ali nikada u Sahari. Jedan od dirljivijih prizora na njima otkriva da se unutar obrisa većeg para ruku nalaze i šake bebe. 

Da stvar bude još čudnija, otkriveno je da male ruke nisu ni bile ljudske.

Tražim odgovore u francuskoj bolnici

Vadi Sura II se smatra jednim od najvažnijih lokaliteta kada je pećinska umetnost u Sahari u pitanju, iako nije ni približno slavan kao obližnji Vadi Sura I, "Pećina plivača", koju je otkrio mađarski grof Laslo Almasin 1933. godine i kasnije popularizovao "Engleski pacijent".

Antropolog Emanuela Onore sa Slobodnog univerziteta u Briselu opisuje kako je bila "šokirana" oblikom neobično malih obrisa šaka kada ih je videla tokom svoje prve posete Vadi Suru II, 2006. "Bile su mnogo manje od bebećih, i prsti su bili predugački", objašnjava ona.

Onore je odlučila da uporedi mere koje su uzete sa crteža sa onima uzetim od ruku novorođenčadi. Pošto su uzorci bili mali, ona je u studiju uključila i mere uzete od prevremeno rođenih beba - 26 do 36 nedelja gestacije.

Zbog čega je morala da zatraži pomoć medicinskih radnika i na taj način prikupi podatke o novorođenim bebama iz jednog francuskog poodilišta. "Da sam samo otišla u bolnicu i rekla: 'Proučavam praitorijsku umetnost. Da li mogu da iskoristim vaše bebe za analize?' mislili bi da sam luda i pozvali bi obezbeđenje", smeje se ona.

Rezultati su otkrili da postoji izuzetno mala verovatnoća da su ruke "beba" u Pećini zveri zapravo ljudske.

Deca umetnici

Ovo otkriće se paradoksalno dogodilo u svetlu rastuće spoznaje da su rani istraživači često potcenjivali ili potpuno odbacivali ulogu dece u stvaranju praistorijske pećinske umetnosti. "Ovo razmišljanje je ironično, s obzirom na to da je osoba koja najviše stvara umetnost u svakom zapadnom domaćinstvu - dete", kaže Džejn Eva Bakster, arheolog sa Univerziteta De Pol. "Dakle, ideja da [praistorijskoj] deci nije dozvoljeno da proizvode umetnost je smešna pomisao."

Nedavno je studija iz 2022. otkrila kako je do 25 posto obrisa ruku pronađenih u paleolitskim pećinama u Španiji poticalo od ruke dece - pa čak i veoma male dece.

Dakle, ako otisci iz Vadi Sura II nisu bili ljudski, čiji su onda bili? Položaj sićušnih šaka i njihovih prstiju varira od obrisa do obrisa, što je navelo istraživački tim da isključe mogućnost šablona napravljenog od materijala poput drveta ili gline.

Onore je u početku sumnjala na majmunske šape, ali i te proporcije je vremenom isključila, pa su joj kolege iz Prirodnjačkog muzeja u Parizu predložile da proveri one od gmizavaca. Ispostavilo se da obrisi "bebinih" ruku potiču od prednjih nogu pustinjskih guštera, koji i danas žive u regionu, a nomadska plemena u tom području ih smatraju svetim stvorenjima. 

Za kraj Onore ne spekuliše previše o značenju ne-ljudskih otisaka. "Imamo moderan koncept da je priroda nešto od čega su ljudi odvojeni", kaže ona. "Ali na osnovu ove ogromne kolekcije slika možemo videti da su ljudi samo deo većeg sveta."

Članak je prvobitno objavljen na američkom sajtu National Geographic-a, 2016. godina, a nedavno je i dopunjen.