Najvažnija luka starog Rima - Ostija: Stvorena na ušću reke Tibar, vekovima je bila nezaobilazna stanica

Od vremena Klaudija ova luka beleži radikalnu transformaciju koji je zaustavio pesak. Evo o čemu je reč.

Zadatak je bio utoliko teži, jer je grad imao samo rečnu luku na ušću Tibra. A luka malih dimnezija u koloniji Ostiji zbog nedovoljne dubine nije mogla da primi veće brodove, što je primoralo da se roba na otvorenom moru prebacuje na male pomoćne - koji su se potom iskrcavali u luci. Druga opcija je bila istovar u Puteolum-u kod Napulja i nastavak transporta kopnenim putem dugim oko 250 kilometara.

Situacija se promenila 42. godine n.e., kada je car Кlaudije naredio da se izgrade dva polukružna pristaništa - skoro četiri kilometra severno od kolonije Ostije - gde su po prvi put mogli da se usidre veliki trgovački brodovi. Ali ovo nije rešilo pitanje brodoloma, zbog čega je 113. godine, počelo da se gradi drugo sidrište - dalje od obale i povezano sa Trajanovim rovom. 

Izgradnja je izazvala radikalnu transformaciju nekadašnje kolonije, a njeno stanovništvo se brzo povećavalo. Ostija je postala užurban grad, naseljen masom radnika zaposlenih u luci, u građevinarstvu ili posvećenih prodaji i proizvodnji proizvoda koji su stizali iz inostranstva. Za njihov smeštaj, stare jednospratnice, zamenjene su zidanim stambenim blokovima od po pet spratova u kojima su skromni ljudi mogli da iznajmljuju male stanove.

Ovde je radio veliki broj zanatlija, koji su bili grupisani u zajednice, zadužene da brane interese svojih članova pred javnim službenicima. Svaka grupa je svoju delatnost obavljala na nekom prostoru u kome su se nalazili industrijski objekti, magacini, kancelarije i prodajna mesta, kao i stanovi, zajedničke trpezarije, pa čak i oltari u kojima su se klanjali svojim zaštitničkim božanstvima. 

U 2. veku nove ere, za vreme vladavine careva Hadrijana, Antonina Pija i Кomoda, u severnom delu grada nastala su gigantska skladišta za čuvanje pšenice i druge robe koja će potom biti transportovana u grad. Sastojale su se od niza uskih pravougaonih magacina, raspoređenih oko trijemskog dvorišta sa čvrstim kamenim zidovima ojačanim kontraforima i podovima podignutim na stubovima od cigle.

Na stotine radnika je radilo u ovoj luci

Intenzivan saobraćaj brodova i robe koja je dolazila iz celog Sredozemnog mora okupila je u Ostiji veliki broj radnika koji su bili zaposleni u luci. Postojale su stotine radnika koji su radili na utovaru i istovaru vreća - kao i trgovci ili profesionalni ronioci koji su bili stručnjaci za spasavanje potopljenih tereta i takođe posvećeni čišćenju bunara, cisterni i kanalizacije, ali i mnogi drugi koji su odrađivali najsitnije zadatke kako bi sve perfektno funkcionisalo. 

Pored toga i ovde je baš kao i u svim drugim lukama, bilo mnogo stranaca i prolaznika koji su čekali da isplovi brod ili kočiju koja će ih odvesti u obližnji Rim. Boravili su u gostionicama i kafanama gde su se sastajali odmetnici od zakona i prostitutke. 

Krajem 3. veka, Ostija je beleži nezaustavljiv pad jer je lučka aktivnost sada bila skoncentrisana u susednom gradu Portus-u. Naime,  rukavac Tibra koji je prolazio kroz nekada slavnu luku se napunio peskom i postao neprohodan, a broj stanovnika se smanjilo i trgovačke radnje u njemu su počela da se zatvaraju. U srednjem veku je u potpunosti bila napuštena, a tokom renesanse njene ruševine su opljačkane u potrazi za građevinskim materijalom.

Tek krajem 18. veka arheolozi kreću sa istraživanjem zaboravljenog grada, čije zgrade i ulice veličanstveno dočaravaju svakodnevni život starih Rimljana.