Najkrvaviji dijamant: Legende govore da je proklet i da ga mogu nositi samo žene - kako je dospeo u britanske ruke?

08.05.2023 14:26

Legende kažu da je on bio poklon bogova ljudima, ali njegova lepota je iskvarila čovekovo srce i ubrzo je postao predmet žudnje i sporova.

Izvor: Wikimedia Commons (Public Domain)

Planina svetlosti ili Кoh-i-Noor je nekada bio deo Paunovog prestola, trona optočenog draguljima na kom su vreme provodili mogulski carevi Indije. Veruje se da je ova azijska zemlja upravo i mesto odakle originalni 186-karatni dijamant potiče, kao i njegov "brat blizanac" dijamant po imenu More svelotsiti ili Darya-ye Noorom.

Ali istorija Planine svetlosti je mnogo interesantnija od navedenog i protkana legendama, surovim ratovima i ubistvima. Nakon invazije na Mogulsko carstvo sredinom 18. veka, spomenuti tron kao deo ratnog plena preoteo je persijski car Nejder Šah. Zaveden lepotom dijamanta, skida ga sa prestola i daje mu svoje ime, a on od tog trenutka prelazi iz ruke u ruku mnogih vladara - sve dok na kraju nije stigao među plemiće kraljevske dinastije Pendžaba u Indiji.

Samo ga žene mogu nositi bez straha

Istoričari tvrde da se dijamant koji sa sobom nosi prokletstvo spominje u mnogim drevnim hinduističkim tekstovima, iako se danas ne može pouzdano tvrditi da je u pitanju Planina svetlosti:
"Onaj koji poseduje kamen posedovaće svet, ali i sve njegove nesreće. Samo Bog ili žena mogu ga nositi bez straha"

Tada se pojavila priča da dragulj sa sobom nosi i određeno prokletstvo - u čijim god rukama da se našao on je ubrzo ostajao bez prestola, a neki od vladara koji su ga ljubomorno čuvali su i svirepo ubijeni. Kao i da to mora biti davno izgubljeni dragulj iz vremena kada su Zemljom šetali bogovi, koji su ljudima dali kamen da njihove zemlje štiti od nepogoda i katastrofa, ali čija lepota izaziva ogromnu ljubomoru zbog čega su vođeni mnogi ratovi i bitke među drevnim herojima iz epova.

Dragulj dospeva u britanske ruke

Članovi Britanske istočnoindijske kompanije nakon oduzimanja dijamanta od indijskih vladara kao odštetu za ratove sredinom 19. veka - predaju Planinu svestlosti kraljici Vikotriji. Zanimljivo je da je on prema mišljenju princa Alberta bio previše robustan, pa je naredio da se obradi i ugradi u broš, što je dovelo do toga da on danas teži "samo" 105 karata. Ali čak ni ovo nije uspelo da promeni mišljenje njegove supruge, koja nije želela da ga nosi nakon saznanja da je on uzet kao deo ratnog plena.

Umesto toga, nakon smrti kraljice Viktorije on je ugrađen u krunu namenjenu kraljici Aleksandri, supruzi kralja Edvarda VII, 1902. godine. A potom i u krune kraljice Marije i kraljice majke Elizabete Bous-Lajon, što je dodatno podgrevalo legende o prokletsvu i verovanju da samo žene mogu da ga nose bez posledica.

Za vreme vladavine kraljice Elizabete II, Indija traži da se uzeti dijamant vrati - što još uvek nije učinjeno. Ali, kako Planina svetlosti predstavlja simbol imeperijalne prošlosti Velike Britanije, ovo danas izaziva brojne kontraverze i pokreće pitanje: da li i u budućnosti ženski članovi kraljevske porodice trebaju da ga nose?