Aleksandar Makedonski nije bio samo osvajač, već i vizionar koji je naredio da se sagradi preko 20 gradova širom teritorija koje je osvojio.
PREMA SOPSTVENOM PRIZNANJUAleksandar Veliki je prilikom pohoda na Istok 326. godine p.n.e. nastojao da stigne do "kraja sveta". Pisani izvori i materijalna kultura svedoče da je tokom svoje kratke ali uspešne vladavine, skoro uspeo u svojoj nameri i stvorio ogromno Carstvo koje se protezalo od Grčke i Egipta do Indije.
Međutim, iako je ostao upamćen po vojnim podvizima on je naseljavao Grčko stanovništvo u osvojene zemlje i osnivao gradove, što je podstaklo širenje helenističke kulture i religije. Danas znamo da je zaslužan za izgradnju više od dvadesetak gradova koji su nosili njegovo ime, a neki od njih i dalje postoje i svedoče o njegovom nasleđu.
1. Aleksandrija u Egiptu
Tokom 332. godine p.n.e. Aleksandar je osnovao svoj najpoznatiji grad - Aleksandriju ad Aegiptum. Smešten između Sredozemnog mora i delte Nila, imao je samo jednu svrhu - da bude prestonica novog carstva. Međutim, iznenadna Aleksandrova smrt 323. godine p.n.e. je sprečila legendarnog osvajača da vidi grad, ipak njegov general i jedan od dijadoha Ptolomej I Soter je doneo njegovo telo u Aleksandriju i učinio je prestonicom novoosnovanog Ptolomejskog kraljevstva.
Za vreme vladavine Ptolomeja, Aleksandrija je napredovala kao kulturni i ekonomski centar, a njena poznata biblioteka pretvorila je grad u mesto koje je privlačio najučenije ljude tog doba. Izvori nas obaveštavaju da su se u njoj nalazile mnogobrojne raskošne građevine, među kojima su se izdvajale grobnica osnivača, Kraljevska palata, nasip Heptastadion i Svetionik Faros - jedno od sedam svetskih čuda antičkog sveta. Do 3. veka p.n.e postala je najveći grad na svetu sa preko pola miliona stanovnika.
Nakon rimskog osvajanja Egipta 30. godine p.n.e., postaje glavni centar provincije koji se nalazi pod direktnom kontrolom cara i u čijoj luci se nalazi ogromna flota koja je snadbevala prestonicu žitom. Vremenom postaje jedan od glavnih hrišćanskih centara, ali nakon niza prirodnih katastrofa ona nakon 4. veka n.e. postepeno gubi na svojoj važnosti. Tek u 19. veku ponovo dobija na značaju i postaje jedan od glavnih centara istočnog Mediterana i drugi po važnosti grad u Egiptu.
