Ispisan istorijom industrijske revolucije u 19. veku i omeđen ljudskom dovitljivošću i prilagođavanjem, skriven od uha turista živi sliveni jezik bolze.
Sarin reka zaobljava ivicu nekadašnjeg grada Baze-Vila (današnjeg Friburga) i deli grad/kanton na dva dela: Na deo u kom se govori nemački i deo u kom se govori francuski jezik. Grad broji oko 40 000 stanovnika, a ukrštanje dva jezika proizvelo je da su znakovi na ulicama napisani na oba jezika, kao i to da stanovnici mogu sami da odluče da li će njihova deca pohađati nastavu na francuskom ili nemačkom jeziku. Fakulteti, takođe, poštuju ovu dvojnost time što imaju bilingvalne kurikulume.
U gradu koji se još od srednjeg veka nalazi na međi francuskog i nemačkog govornog područja nastao je vremenom fenomen „Ničije zemlje”, pa se u skladu sa tim iz dva jezika rodio jedan - Bolze.
„Ljudi koji govore bolze jezikom specifični su zbog toga što ih je samo nekolicina”, objasnio je turistički vodič iz Friburga i ekspert bolze jezika, Majkl Suldžer, za BBC travel.
Poreklo novonastalog jezika nije sasvim jasno, a mnogi veruju da je ovaj jezik posledica industrijske revolucije u 19. veku, kada su se ljudi masovno doseljavali iz sela u gradove zbog velikog broja radnih mesta koja su se otvorila tokom „Industrijskog buma”.
Kako se nalazio na granici između regiona u kom se govori nemački i regiona u kom se govori francuski, Friburg se povećavao i postao dvojezični grad, centar spajanja dve kulture i industrijsko utočište za siromašne u potrazi za radnim mestom.
Povezane vesti
-
Medicina i Psihologija |
19. Mar 2019.
Kako je ishrana naših predaka uticala na današnji govor?
Na radnim mestima sretali su se zaposleni koji dolaze iz različitih govornih područja pa su takve okolnosti dovele do međusobnog stapanja jezika, a sve u cilju boljeg razumevanja i lakše komunikacije. Bolze jezik je spoj švajcarskog nemačkog i francuskog jezika, može se čuti jedino u Friburgu i prenosi se sa generacije na generaciju, oralnim putem. Ljudi koji govore bolze jezikom upotrebljavaju ga samo u razgovoru jedni sa drugima, kako bi održali i produžili svoje kulturno blago, duž obale reke koja protiče između betonskih zidova koji prave granicu u odnosu na komšiluk.
Interesantno je da je upotreba bolze jezika moguća isključivo ako se dobro razumeju i govore i francuski i nemački. Dešava se čak i da oni koji tečno govore oba jezika nisu vešti da ih kombinuju u bolze jezik, dok oni koji poznaju bolze jezik mogu da se snađu da odvojeno govore i francuski i nemački. Kao i svaki drugi, bolze jezik ima svoj ritam i dinamiku govora.
Povezane vesti
-
Zanimljivosti |
02. Apr 2021.
Koji jezik ima najviše reči?
Ljudima koji dođu sa strane ovaj jezik je potpuna misterija, a kako se može čuti samo u govoru između lokalnog stanovništva ne postoji način za turiste da ga razumeju. S druge strane, za retke koji govore ovim jezikom, on je mnogo više od toga - jedinstvena fuzija jezika, politike i kulture nastala deljenjem teritorije u geografskom smislu i istorije pisane tokom industrijske revolucije. Umetnik čuven u ovoj regiji, Hubert Odriaz, svojim delom i likom predstavlja simbol bolze jezika i Baze-Vila. Osim umetnika, bolze kulturu čini jedinstvenom i festival „Carnaval des Bolzes” koji se završava proslavom „Debelog utorka”.
Povezane vesti
-
Zemlja |
05. Aug 2015.
Kako je švajcarski planinski gradić završio u Africi?
Zahvaljujući uticaju imigranata, gotovo 160 različitih nacionalnosti je prisutno u kantonu Friburg. I dalje su zastupljeniji stanovnici koji govore srpsko-hrvatskim, albanskim i portugalskim jezikom u odnosu na ljude koji govore bolze. Stariji i dalje govore ovaj jezik u svojim domovima, kao i jedni sa drugima, dok mlađe generacije ovaj jezik mogu da koriste unutar svojih porodica, kako se ne uči u školama niti postoje zvanični kursevi ovog jezika.
