'Sveti gral među olupinama': Njegov tovar vredi milione, a jedna američka firma i vlasti Kolumbije spore se oko dela

07.11.2023 10:15

Na njemu se nalazi srebro iz Bolivije, smragdi iz Kolumbije i drugo vredno blago, ali postoji problem zbog kog se dve strane spore oko prava nad delom tovara iz olupine.

Izvor: Presidencia de Colombia / Ferrari / Profimedia

Godina je 1708., kod obala današnje Kolumbije britanska mornarica napada brod San Hoze sa 62 topa. Iako dobro naoružan, neprijatelj je brojniji, a tovar koji se nalazi na njemu onesposobljava posadu da bolje manvriše plovilom i pobegne pred udarom.

Umesto toga, brod tone, a sa njim oko 600 mornara i blago skupljano oko šest godina: među kojim se nalazi srebro iz Bolivije, smaragdi iz Kolumbije i 11 miliona zlatnika. Sve u svemu, njegova današnja vrednost je procenjena na oko milijardu amričkih dolara, zbog čega se naziva "Sveti gral među olupinama".

Ko će uzeti "parče kolača"?

Pored ogromnog balaga koje je nosio na sebi, brod je bio pravo malo remek-delo, ukrašeno gravurama i opremljen brojnim bronzanim puškama. Nekada je bio deo španske flote koja je putovala od Paname do Kolumbije, ali onda je 1708. godine tokom rata upao u zasedu britanske eskadrile.

Njegova lokacija je uslovno rečeno do sada bila nepoznata, ali od 2015. godine kolumbijska vlada je finansirala potragu koja se uspešno završila otkrićem na dubini od oko 944 m u blizini nekadašnje luke Kartahine.

Međutim, čitavu potragu tj dalja istraživanja je zakomplikovao pravni spor između jedne amričke firme koja je 1981. godine tvrdila da je otkrila brod i da će dati koordinate vladi Kolumbije ako im zauzvrat obećaju polovinu tovara.

Kolumbija tvrdi da je olupina locirana 2015. godine nađena na drugoj lokaciji od one koju im je američka firma za spasavanje dala. Ali kako se firma pozvala na Sporazum o promociji trgovine između SAD i Kolumbije pred sudom u Londonu, sada traže 10 milijardi dolara odštete uz tvrdnje da je kolumbijsko otkriće deo istog tovara koje su identifikovali pre četiri decenije.

Vlada Kolumbije s druge strane tvrdi da su oni ispitali koordinate koje im je amrička firma dala i da tamo nisu otkrili ništa, ali i da je njihov cilj uspostavljanje arheološke laboratorije u kojoj se teret San Hozea može istražiti i popisati pre nego što bude izložen u nacionalnom muzeju i dostupan široj javnosti.