Savindan - praznik posvećen prvom srpskom arhiepiskopu i prosvetitelju: Zašto se danas prema verovanju 'osluškuje' nebo?

Srpska pravoslavna crkva i njeni vernici danas proslavljaju praznik Sveti Sava.

U svoju domovinu će doći tek nakon mnogo godina, i to kako bi izmirio zavađenu braću 1208. godine. Pored toga što se bavio prosvetiteljskim radom i iza sebe ostavio mnoga dela, poput "Žitija Svetog Simeona", "Hilandarskog tipika" i "Zakonopravila", on će u istoriji najviše ostati upamćen kao čovek koji 1219. godine od vaseljenskog patrijarha Manojla I Carigradskog izdejstvovao autokefalnost srpske crkve.

Ujedno ovo je značilo i da je Sava njen prvi arhiepiskop, što je kasnije i uticalo - zajedno sa mnogim drugim stvarima koje je uradio za svoj narod - da bude proglašen za sveca.

Zabeleženo je da je dva puta pohodio Svetu zemlju, a prilikom drugog povratka u toku puta je preminuo u Trnovu 25. januara 1236. godine. Kako je vest o tome u njegovu domovinu stigla tek dva dana kasnije, odnosno 27. januara, crkva taj datum uzima za praznik i dan kada služi liturgije.

Godinu dana nakon njegove smrti, njegove mošti su prenete u manastir Mileševu i od tog trenutka kult Save među narodom postaje sve jači i uticajniji. Ovo se posebno odrazilo na period pod Osmanlijskom okupacijom, zbog čega je veliki vezir Sinan-paša, naredio 1594. godine da se njegove mošti spale. Međutim, ovo je suprotno očekivanjima samo rasplamsalo naklonost i veru naroda u Svatog Savu.

Danas se smatra jednim od najznačajnijih ličnosti u srpskoj istoriji i osnivačem srpske crkve, a njegov praznik se uzima i za školsku slavu, koja se izuzimajući komunistički period slavila od 1840. godine.

Narodna verovanja na ovaj dan

Kao što je već spomenuto Sveti Sava je veoma poštovan među narodom, kao i njegov kult. Zato ne čudi da je narodno predanje i tradicija prebogata verovanjima i običajima koji se vezuju za današnji dan. Ovo je samo mali deo njih.

Sveti Sava se smatrao pastirom i zaštitnikom stoke, pa se ona na današnji dan puštala na ispašu. Ali, verovalo se da tom prilikom ne sme da se nosi crveno jer je navodno to boja koja privlači vukove. U vezi za sa ovim verovanjem postoji i ono prema kom danas takođe ne treba koristiti britve ili oštar alat kako bi vukovima čeljusti ostale sklopljene. 

Ipak, najlošiji predznak vezan za današnji dan je grmljavina. Jer to onda prema verovanju znači da će se nešto rđavo desiti, ovo "pravilo" je opisano i u narodnoj pesmi "Početak bune protiv Dahija".