Za sada najstariji oblici rezbarija iz faraonskog doba, pronađeni su na steni u blizini reke Nil u južnom Egiptu, otkrivaju naučnici…
Uklesani crteži, prvi put su proučavani i snimljeni tokom 1890. godine, a ponovo su otkriveni tek 2008. godine. Na njima, figura sa belom krunom koja putuje u čamcu srpastog oblika, u pratnji svečane povorke, može predstavljati primer veoma ranog običaja ubiranja poreza, sprovođenog širom Egipta.
Naučnici smatraju da su ove rezbarije nastale u periodu između 3.200 i 3.100 godine pre nove ere, objavljeno je u decembarskom broju časopisa Antiquity. U tom razdoblju, Egipat je bio u fazi prelaska u dinastički oblik faraonske vladavine.
„U pitanju je kraj praistorije i početak istorije Egipta“, rekla je istraživač Maria Gato sa Jejl univerziteta.
Scene iz života jednog vladara
Gato je bila na čelu tima arheologa koji su 2008. godine ponovo otkrili zaboravljenu lokaciju. Arheolog Arčibald Sajs, prvi je skicirao rezbarije, pronađene u selu Nag el Hamdulab, 1890. godine, ali jedini podatak Sajsovog otkrića bila je samo delimična ilustracija objavljena u jednoj knjizi.
Nalazište je zaboravljeno, sve do 1960. godine, kada je egipatski arheolog Labib Habači fotografisao crteže, koje potom nikada nije objavio. Istraživanje je zamrlo, sve dok jedna fotografija nije isplivala 2008. godine, što je motivisalo Mariju Gato i njen tim da krenu u potragu za nalazištem koje je u međuvremenu moglo biti i uništeno.
Neke rezbarije su zaista bile oštećene još tokom 1960. godine, ali je Gata pronašla nešto drugo -izgravirane stene u prirodnom amfiteatru u zapadnom delu Nag el Hamdulaba. Zatim je uporedila te rezbarije sa onim fotografisanim 1960. godine. Bilo ih je sedam razbacanih širom tog područja a mnoge su imale prikaze čamaca okruženih vojnicima. Jedna od najsloženijih rezbarija sadržala je prikaz pet brodova. U jednom brodu nalazio se faraon sa belom krunom, dvoranin i dvojica nosača, vojnika. Brod je imao kraljevske simbole – bika i sokola, a na slici su prikazana i četiri posebno istaknuta muškarca koji sa konopcima stoje duž broda, verovatno zaduženi za vuču po reci Nil.
„Hijeroglif koji prati ovu scenu, verovatno upućuje na sledbenike Horusa, jednog od najstarijih egipatskih božanstava”, rekla je Gato.
U ovom periodičnom kraljevskom izletu po Egiptu, faraon prikazuje svoju moć i prikuplja poreze.
Dakle, ne samo da rezbarije predstavljaju do sada najstariju, poznatu viziju faraona, već pokazuju i najstariju kampanju prikupljanja poreza.
Na ostalim rezbarijama su uglavnom prisutne scena iz običnog života. Prikazi ljudi i pasa koji gone stoku, kao i čopori životinja. Dve životinje podsećaju na neko mitsko stvorenje, poput polu lava. Ostale životinje su različite vrste afričkih domaćih životinja, uključujući dva noja, divlju kozu i bika. Druga scena pokazuje pivnicu i ritual ispijanja piva. Verovatno upućuje na neki egipatski praznik.
Prvi kralj?
„Stil u kome su rađene rezbarije i pisani hijeroglifi, određuju period u kome je crtež nastao. U pitanju je razdoblje između 3.200 i 3.100 godine pre nove ere”, rekla je Gato.
To bi trebalo da bude doba vladavine Narmera, prvog faraona koji je ujedinio Gornji i Donji Egipat. Na osnovu simbola moći i kontrole, prikazanih na rezbarijama, Gato i njene kolege veruju da je reč o umetničkom delu iz doba prve vladavine Narmera, odnosno pre ujedinjenja Egipta.
„Izgleda da je za Narmera prvobitno bilo važno da smiri situaciju na jugu, kako bi ga stavio pod svoju kontrolu. Zatim je počela postepena ekspanzija ka severu, da bi naposletku ovaj vladar ujedinio Egipat i tako je dobijena prva dinastija”, rekla je Gato.
„Sledeći korak u našem radu je da zaštitimo nalazište. To će predstavljati pravi izazov. Ne samo zbog toga što se rezbarije nalaze na otvorenom prostoru, već i zbog aktuelnih političkih nemira u Egiptu”, izjavila je Gato.
Izvor: LiveScience
