Kraljevska garda štitila je Spartu i u ratu i u miru - svake godine birano je 300 novih članova

22.08.2023 13:19

Od nastanka Sparte, pa do Likurgovih reforma - njeni kraljevi su imali telohranitelje sačinjene od plemića koji su imali obavezu da ih štite u ratu i miru.

Izvor: Profimedia

Međutim, čak i nakon uspostavljanja egilitarnog društva, ova elitna garda nije u potpunosti nestala. Kako je uspostavljena dvojna monarhija sa vladarima čija su ovlašćenja bila ograničena na rukovođenje vojskom u ratu i dalje je postojala potreba za telohraniteljima. Ali umesto da budu izabrani iz redova aristokratije, sada su oni birani među jednakima.

Za razliku od drugih sličnih elitnih jedinica, kraljevska garda je svake godine obnavljala svoje članove. Efori su birali 300 najboljih boraca među dvadesetogodišnjacima koji su stupili u vojsku nakon završenog vojnog obrazovanja (agoge). Svi budući članovi morali su da imaju superiornu fizičku kondiciju i izvanrednu veštinu rukovanja oružjem od svojih vršnjaka. Na kraju službe, oni bi se ponovo pridružili konvencionalnoj vojsci, venčavali i zasnivali porodicu.

Svaki mladić koji je smatrao nepravdom što mu nije ukazana ovakva čast je mogao da izazove jednog od članova na borbu, zauzimajući njegovu poziciju u slučaju pobede.

Obuka i naoružanje

Danas se malo zna o njihovoj obuci, ali sigurno da je bila slična onoj u vojsci - sa vežbama u teretani, simuliranom borbenom opremom i manevrima itd.. Ni njihovo oružje se nije razlikovalo od onog koje su koristili drugi vojnici - zaštićeni karakterističnim oklopom sastavljenim od kirase, korintskog šlema i okruglog štita obloženog bronzom, koplje i krataki mač dopunjavali su opremu kao ofanzivno oružje.

Zauzimali su glavne pozicije u falangi tokom borbe - na desnom boku, oni su na ovaj način bili izloženi i nisu imali zaštitu štitova svojih drugova. Tamo su se uvek "okupljali" oko jednog od kraljeva, koji je imao komandu nad vojskom dok je drugi ostajao u Sparti.

U vreme mira jedinica je služila kao unutrašnja policija pod komandom efora, gušila je pobune helota i hapsila građane osumnjičene za umešanost u zavere protiv države. Takođe znamo da su ponekad služili kao telohranitelji poznatim ambasadorima i generalima kao što je Temistokle.

Učešće u bitkama

Učešće kraljevske garde u velikim bitkama Grčke je dobro posvedočeno: oni su se borili protiv Persijanaca kod Plateje i Atinjana tokom celog Peloponeskog rata, ali nema dokaza da su učestvovali u čuvenoj bici kod Termopila. Iako nam Herodot kaže da se tamo borilo 300 Spartanaca kojima je komandovao njihov kralj, među njima su se nalazili muškarci sa decom - što je nespojivo sa jedinicom koja se tradicionalno sastoji od samaca.

Pošto je proterala Persijance i pobedila Atinjane, Sparta je krajem V veka p.n.e., postala hegemonistička sila u Grčkoj, uspevajući da zadrži svoju prevagu sve dok grad Teba nije okončao njenu vojnu nadmoć.

Upravo je ovaj poslednji neprijatelj stavio tačku na nepobedivu kraljevsku gardu, koja je uništena zajedno sa kraljem Agisom u bici kod Leuktre 371. godine p.n.e. od strane Svete tebanske čete. Ovaj poraz je potpuno uništio Spartansko carstvo, i iako je grad jedno vreme zadržao svoju nezavisnost - nakon toga nema pomena o jedinici.