Poduhvati koji nisu stigli do Svete zemlje: Dečji krstaški rat iz 1212. godine (prvi deo)

03.06.2020 12:53 11.06.2020 12:14

Deca-krstaši krenuli su prema Svetoj zemlji 1212. godine. Dve grupe mladih evropskih hrišćana uprle su pogled u Jerusalim, ali nisu uspela da dosegnu Sveti grad. Istoričari i dalje traže delove kako bi sklopili celu priču.

Deca koja hodaju u povorci , ilustracija Dečjeg krstaškog rata

Izvor: Foto: Profimedia

Krstaški ratovi predstavljaju jednu od ključnih istorijskih prekretnica srednjeg veka. Uz podršku katoličke crkve, evropski hrišćani pokrenuli su osam odvojenih misija između 1096. i 1291. godine kako bi preuzeli Svetu zemlju od muslimana i povratili kontrolu. Predvođeni evropskom elitom, krstaški ratovi detaljno su dokumentovani. Njihove vođe, njihovi pokreti i njihovi ishodi su dobro poznati istoriji.

Priča o Dečjem krstaškom ratu iz 1212. godine oživljava moćne i potresne slike srednjovekovne evropske dece koja se okupljaju u veri da će Jerusalim osloboditi od muslimana. Događaji dve ekspedicije očarali su javnost 13. veka, a hroničari su pisali različite izveštaje decenijama nakon što je Dečiji krstaški rat završen. Istoričare, međutim, ometa nedostatak detaljnih, primarnih izvora o tim pokretima s početka 13. veka. Većina smatra da događaji koje su zabeležili kasniji hroničari mogu biti obojeni legendama ili preuveličani.

Dečiji krstaški rat nije zvanično bio krstaški rat - koji je pokrenut s papskim blagoslovom - niti postoje čvrsti dokazi da su ga učestvovala uglavnom deca. Bio je to masovni pokret, inspirisan željom za odbranom i širenjem hrišćanstva početkom 13. veka.

Krstaški pohodi počeli su u 11. veku. Islam se proširio do nekadašnjih hrišćanskih zemalja na Bliskom Istoku i u Severnoj Africi u sedmom veku, a na Iberijskom poluostrvu u osmom. Do kraja 11. veka, Evropa je ekonomski ojačala, a papstvo učvrstilo svoju moć posle niza reformi. Zaokupljena ponovnim porastom hodočašća širom Evrope, Katolička crkva je želela da se proširi. Blagoslovom pape Urbana II 1095. godine pokrenut je Prvi krstaški rat, radi ponovnog uspostavljanja hrišćanske vlasti u Svetoj zemlji.

Dečji krstaški rat, grafika Gistava Dorea

Izvor: Profimedia

Hrišćanska alijansa zauzela je Jerusalim 1099. godine i osnovala Jerusalimsko kraljevstvo, pobediviši fatmidske muslimane. Tokom naredna dva veka, usledilo je sedam krstaških ratova u pokušaju da zadrži kontrolu u Svetoj zemlji. Međutim, muslimanska odmazda bila je veoma jaka, a poslednje uporište evropskih krstaša palo je u ruke Mamelucima 1291. godine. Najpoznatiji krstaški ratovi bile su velike ekspedicije u Svetu zemlju, ali postojale su i druge vojne misije u Evropi inspirisane verom. Početkom 1200-ih, papa Inoćentije III proglasio je dva "lokalna" evropska krstaška krsta: jedan je bio borba protiv muslimana u Španiji; druga je bila kampanja za uništavanje katara, hrišćanske struje popularne u južnoj Francuskoj.

Dečji krstaški rat počeo je u proleće 1212. godine kada je crkva tražila dobrovoljce za borbu protiv muslimana u Španiji i katara u Francuskoj. Pojavila se nova grupa ljudi spremna da se bori za Boga, dobrovoljci koji nisu bili ni plaćenici, ni ratnici. Hroničari iz 13. veka nazivali su ih pueri.

Pueri je latinski termin koji može da znači "deca" ili "dečak". Pojava ove reči u izvorima dovela je do popularnog naziva Dečiji krstaški rat, ali istoričari nisu sigurni da su svi učesnici bili deca. Postojeći izvori imaju oskudne detalje, tako da nije moguće utvrditi tačnu starost svih dobrovoljaca. Dok su hroničari primetili mladolikost mnogih koji su učestvovali, neki istoričari nedavno su sugerisali da je "pueri" mogla biti društvena oznaka siromašnih, seoskih seljaka i da je njihov pokret potekao iz siromašne seljačke omladine.

Dečiji krstaški rat imao je dvojicu vođa: to su bili Stefan iz Kloa (zaseoka na reci Loara u centralnoj Francuskoj) i Nikolas iz Kelna u Nemačkoj. Pastir, Stefan je imao 12 godina 1212. godine, kada je ustao da vodi popularni religijski pokret. (Dva veka kasnije, Jovanka Orleanska takođe će povesti rat kao tinejdžerka).

(kraj prvog dela)