Ko je bio rimski imperator Galerije, čovek na razmeđi dva sveta, paganskog i hrišćanskog, neumorni ratnik tetrarhije i branitelj granica imperije koja ide ka svom neumitnom kraju, progonitelj hrišćana, ali i vladar koji je doneo ...
Ovaj tekst je deo Zaveštanja poslednjeg rimskog boga, koji u celostimožete da pročitate u National Geographic Srbija iz oktobra 2016. godine.
Hronološki gledano, od 250. godine, kada pretpostavljamo da se Galerije rodio, i na osnovu skromnih istorijskih izvora doći ćemo do sledeće slike – u detinjstvu je na livadama današnje istočne Srbije napasao goveda, u mladosti brzo napredovao i dobio najviše vojničke činove, 293. godine usinio ga je rimski imperator Dioklecijan i dodelio mu status svog savladara, u zrelim godinama odneo blistavu pobedu nad persijskim carem Narzehom 298. godine, da bi ga nakon teške bolesti smrt presrela 311. godine.
Kada je u pitanju njegova mladost, ne možemo se mnogo osloniti na škrte istorijske izvore koji nam otkrivaju tek nekoliko detalja. Prema nekim istorijskim izvorima, rođen je u malom mestu "nedaleko od Serdike" (danas Sofije), što prema Srejoviću potvrđuje tezu da je reč o Gamzigradu. Prvobitno ime mu je bilo Maksim. U tim istim istorijskim spisima ime njegovog oca, koji se bavio raznovrsnim poslovima na seoskom imanju, nije zabeleženo, ali se zna da je majka Romula stigla s leve obale Dunava, odakle je prebegla pred ratobornim plemenom Karpa. Nije zabeleženo ni ime njegove sestre, pretpostavlja se mlađe, majke budućeg imperatora Maksimina Daje, koji je sagradio Šarkamen kod Negotina. Pošto je u ranoj mladosti, kao i svaki drugi mladić u mestu, čuvao stoku, dobio je nadimak Armentarius, što znači govedar, koga se nikada u životu nije postideo iako su neki time zlobno isticali njegovo nisko poreklo.
Majka Romula, pod čijim skutom i starateljskom brigom je Galerije rastao i bio vaspitavan, bila je predani i vatreni poklonik planinskih božanstava, šuma, voda i lova, što nas navodi na pomisao da je verovatno vršila i neku od svešteničkih dužnosti. Ako je verovati nekim hrišćanskim istorijskim izvorima, naročito Laktanciju, ona će ostati dominantna figura u njegovom životu, te će se neke od njegovih naknadnih problematičnih odluka tumačiti njenim prevelikim uticajem na sina, naročito kada su je u pitanju odnos prema hrišćanima. No, sem njega, nijedan drugi istorijski izvor ne optužuje Galerija kao glavnog podstrekača progona, koji su, prema više prihvaćenih tumačenja, bili više političke nego verske prirode.
Foto: Darko Nikolić
Galerijeva brza i uspešna vojnička karijera, stečena mačem, neuzmicanjem i vojničkim podvizima, ne može se sa sigurnošću rekonstruisati. I pre proglašenja za cezara 293. godine nalazio se u samom vojnom vrhu pri Dioklecijanovom dvoru, no više sklon da slavu stiče na bojnom polju, a ne u hladovini dvorskih kuloara. Te zasluge za carstvo nisu mogli da zaobiđu i prenebregnu čak ni osorni hrišćanski panegiričari poput Laktancija.
Uvođenje tetrarhije i najznačajniji događaj u životu Galerija vas očekuju na narednoj strani >>>
