Drevna galija, nekropola, hramovi...: Ostaci potopljenog grada, nakon više od dva milenijuma 'ugledali' su svetlost dana

21.09.2023 10:10

Grad koji je u 2. veku p.n.e. usled razornog zemljotresa potopljen pod vodom, danas arheolozima otkriva prošlost iz vremena vladavine Ptolomeja.

Izvor: Shutterstock / ilustracija

Zalivu Abukir nalazi se tridesetak kilometara severoistočno od Aleksandrije, u Egiptu. Prethodnih par meseci on je bio fokus interesovanja ronilaca sa Evropskog instituta za podvodnu arheologiju, u saradnji sa egipatskim Ministarstvom za antikvitete, gde su došli do veličanstvenog otkrića: ostataka galije iz ptolemejskog perioda koja je potonula u 2. veku p.n.e., dok je kroz kanal išla ka luci Tonis-Heraklion.

Međutim, ono što je još interesantnije jeste da su brod "pogodili" ogromni kameni blokovi koji su pali sa obližnjeg Amonova hrama tokom razornog zemljotresa. Kameni blokovi koji su potopili galiju, uticali su na to da ona ostane na dnu, sačuvana sve do danas.

Tipično staroegipatsko pomorsko sredstvo

Prema rečima arheologa i rukovodioca projekta Franka Godija: "Otkriće brzih galija iz ove ere je izuzetno retko. Jedini drugi primer je kartaginjanski brod iz Marsale, datovan u 235. godine p.n.e.. Pre tog otkrića, antički brodovi tog tipa su arheolozima bili potpuno nepoznati."

On je takođe otkrio: "Naša preliminarna studija pokazuje da je trup galije koju smo otkrili, građen u klasičnoj tradiciji sa udubljenim i ispupčenim spojevima i sa veoma dobrom unutrašnjom strukturom. Ona predstavlja karakteristično drevno egipatsko pomorsko prevozno sredstvo i omogućava nam da otkrijemo sve o njenim tehnikama gradnje. Bio je to čamac na vesla koji je takođe bio opremljen velikim jedrom, o čemu svedoči osnova jarbola značajnih dimenzija."

Godi je dodao i da je galija, dužine od oko 25 metara, imala ravno dno i kobilicu, što je bilo veoma praktično za plovidbu deltom Nila.

Ali ova olupina nije bila jedino otkriće...

Profesor Ihab Fami, šef Centralnog odeljenja za podvodne antikvitete Egipta, objasnio je da su u potopljenoj humki u blizini kanala - gde je galija otkrivena - locirani ostaci grčke nekropole sa brojnim nalazima, koji datiraju iz 4. veka p.n.e.. Ona ukazuje na prisustvo trgovaca, a možda i najamnika grčkog porekla u gradu.

Tonis-Heraklion je u to vreme bio strateška tačka, pošto je kontrolisao pristup Egiptu u Kanopusu preko Nila - pre osnivanja Aleksandrije 331. godine p.n.e.. Grci su tu podigli svoja svetilišta u blizini velikog Amonovog hrama, čiji ostaci su takođe otkriveni u ruševinama potopljenog grada.