Naučnici prvi put mapirali prestonicu moćnog Mongolskog carstva: "Nije to bio samo carski grad, već carska dolina"

Po prvi put ikada, istraživači su se oslonili na napredne geofizičke metode kako bi objavili detaljnu mapu nekadašnjeg glavnog grada Mongolskog carstva

Drugim rečima, istraživanje Karakoruma kasnilo je sa ažuriranjem. Sada, po prvi put ikada, istraživači su se oslonili na napredne geofizičke metode kako bi objavili detaljnu mapu nekadašnjeg glavnog grada Mongolskog carstva. Studija, objavljena ove nedelje u časopisu Antiquity, umnogome je proširila znanje naučnika o napuštenom evroazijskom gradu, izvještava Gari Šo za Art Newspaper, a prenosi Smithsonian Magazine.

Samo naselje datira oko 1220. godine n.e., kada je Džingis-kan osnovao logor na mestu gde dolina reke Orhon prelazi u ravničarske pašnjake. Vešt komandant i ujedinitelj nomadskih stepskih plemena, prepoznao je strateški potencijal ove lokacije.

Prema enciklopediji Britannica, nakon Džingis-kanove smrti 1227, njegov sin i naslednik Ogataj-kan odlučio je da ista lokacija bude prestonica carstva. U Karakorumu, kako je je otkriveno, Ogodej i kasniji kanovi izgradili su raskošnu palatu u kojoj su dočekivali diplomate, trgovcime, kineske zanatlije, muslimanske trgovcime i druge putnicke koji su prolazili Putem svile.

Glavni autor studije Jan Beman, arheolog sa Univerziteta u Bonu, i njegov tim proveli su 52 dana istražujući površinu od 465 hektara pomoću SQUID-a, tj uređaja za kvantne interferencije (tehnologija meri topografiju i podzemna magnetna polja kako bi kreirala mapu neiskopanih ostataka ispod površine, navodi Heritage Daily). Tim je zatim kombinovao ove podatke sa fotografijama iz vazduha, istorijskim zapisima i prethodnim istraživanjima, generišući tako detaljan prikaz gustine izgrađenosti i strukture Karakoruma.

U razgovoru za Art Newspaper, Beman napominje da nova mapa omogućava istraživačima da identifikuju gde su nekada nalazile velike građevine i gde su prolazili putevi. Tim je takođe uspeo da locira elitna naselja unutar gradskih zidina.

"Velika dobit od našeg projekta je što sada možemo da sagledamo plan napuštenog grada sa ogromnim detaljima, kako iznad tako i ispod zemlje", kaže arheolog. 

Prethodne studije Karakoruma uglavnom su se ograničavale na izgled unutar gradskih zidina. Ali Bemanov tim je otkrio da se prestonica Mongola protezala mnogo dalje u dolinu reke Orkhon nego što se to ranije mislilo. Manja naselja, lokacije za različite proizvodnje, rezidencije i druge manje organizacione jedinice se prostiru duž regiona.

“Dakle, nije to bio samo carski grad, već carska dolina", kaže Beman za Art Newspaper.

Viljem od Rubruka, flamansko-franjevački monah, obišao je Karakorum 1254. i napisao izveštaj o svojim putovanjima. Prema Univerzitetu u Vašingtonu, njegovi spisi predstavljaju jedan od najranijih i najdetaljnijih opisa Mongolskog carstva iz perspektive Zapadnjaka.

Kako što je Ebigejl Taker napisala za časopis Smithsonian 2009. godine, monah je bio opčinjen veličinom velike palate u Karakorumu. Posebno ga je impresionirala velika srebrna fontana u obliku drveta koja je stajala na ulazu koju su sluge koristile za točenje pića kao što su vino, pročišćeno kobilje mleko, piće od meda i pirinča.

Toliko bogatstvo Karakoruma je imao zahvaljujući vojnoj moći Mongolskog carstva. "Sve što su ratnici mogli da izvuku iz [zarobljenih] teritorija, od talenta do dobara, donosilo se u Karakorum", objašnjava Rut Šuster za Haaretz. Beman dodaje da su Mongoli "sakupili najbolje ljude iz centralne Azije i preselili ih u svoje jezgro", gde su bili primorani da pomognu u izgradnji grada.

"Mongoli su zaista bili nomadi i ostali su nomadskog duha", kaže Beman za Haaretz. "Oni nisu ranije gradili gradove", pa su morali da se oslanjaju na znanje svojih zarobljenika. Zanimljivo je da je punih 40 posto zemlje unutar gradskih zidina Karakoruma ostalo prazno.

Do 15. veka, Karakorum je bio gotovo napušten.

Stručnjaci su otkrili tačnu lokaciju grada 1889. godine, ali u decenijama od tada o tom mestu nije obavljeno mnogo arheoloških radova.

"Bilo je zapanjujuće prisustvovati stvaranju mape čiji je obim rastao iz dana u dan, a sa njom i digitalna rekonstrukcija Karakoruma", kaže Beman, a prenosi Medievalists.net.