Kopanjem po slojevima prestoničke prošlosti, gotovo je izvesno da ćemo naići i na tragove svakodnevnih aktivnosti i razonode, koje često uzimamo zdravo za gotovo.
Izvor: Foto: Profimedia
Naša svakodnevnica sastoji se od brojnih aktivnosti koje se periodično ponavljaju i za koje su nam potrebni predmeti koje često uzimamo za gotovo, bez mnogo razmišljanja o njihovom poreklu. Zapravo, veliki broj svakodnevnih predmeta ima dugu predistoriju, a u 21. vek su stigli u nešto izmenjenom obliku, dok je za druge prvobitna uloga potpuno zaboravljena, pa se ti predmeti koriste sasvim drugačije danas nego u vreme kada su "izmišljeni".
Predmeti poput kockica za igru su pretrpeli jako malo izmena – danas se prave uz pomoć savremene tehnologije i od modernih sirovina, ali izgledaju identično već više od 2000 godina. Iako ne znamo kada su i gde tačno prve kockice napravljene, znamo da su ih na prostor Balkana doneli Rimljani, nakon osvajanja i pripajanja ove teritorije njihovom Carstvu.
Izvor: Profimedia/Shutterstock
Foto: Arheološka zbirka Filozofskog fakulteta u Beogradu
Jedna od prvih, otkrivena je slučajno 1908. godine tokom izgradnje telefonske centrale u Kosovskoj ulici, da bi do danas bilo otkriveno više desetina nalaza kockica (ali i žetona i tabli) na prostoru rimskog Singidunuma (današnji Beograd), kao i u njegovoj neposrednoj okolini.
Kockice su, u vreme rimske dominacije, korišćene za igranje, kockanje ali i proricanje i magijske rituale. Nekoliko igara na tabli, poput mica, igre najamnika, dvanaest polja, poznate su širom nekadašnjeg Carstva, ali se uporedo sa njima pojavljuju i manje poznate, verovatno lokalne igre na tabli. Sticanje veština u igrama, smatrano je vrlo poželjnim i vrlo važnim u vaspitanju i obrazovanju mladih Rimljana i Rimljanki, dok se na kockanje nije gledalo blagonaklono.
Antički pisci nas obaveštavaju da su obe aktivnosti bile popularne kod svih slojeva društva, od rimskih careva do robova, bez obzira na pol, uzrast ili etničku pripadnost.
Izvor: Profimedia/Shutterstock
Foto: Arheološka zbirka Filozofskog fakulteta u Beogradu
Slično nam govore i arheološki nalazi, otkriveni u vojnim i civilnim kontekstima, kućama i najviše – grobovima. Jasno je, da su kockice bile veoma popularne među stanovnicima rimskog Singidunuma, koji su svoje slobodno vreme, slično kao što činimo i danas, provodili uživajući u društvenim igrama.
Tekst je objavljen u sklopu projekta „Slojevi prestoničke prošlosti" koji je sufinansiran iz budžeta Grada Beograda, Gradske uprave grada Beograda, Sekretarijata za informisanje.
Možda će vas zanimati i drugi članci projekta „Slojevi prestoničke prošlosti":
