Tvorac pripovedaka „Šćepan Mali“ i „Kanjoš Macedonović“, Stjepan Mitrov Ljubiša, rođen je u Budvi poslednjeg dana februara 1824. godine.
Poput svojih savremenika Petra Petrovića Njegoša i Vuka Karadžića, Ljubiša je veoma kasno naučio da piše, tek u 14. godini. Bio je samouk. Najveću inspiraciju je pronašao u delima Njegoša i Vuka, a pod velikim uticajem Vukovog saradnika iz Boke, VUka Vrčevića, Stjepan je počeo da sakuplja narodne umotvorine.
Saznajte i10 najlepših knjižara na svetu
Kasnije se zainteresovao i za stranu literaturu, naročito za italijansku i francusku, prevevši Dantea, Horacija i Ariosta.
Prva objavljena Ljubišina knjiga bila je „Boj na Visu“, koja je štampana u Zagrebu 1866. godine. Dve godine kasnije priredio je latinično izdanje „Gorskog vijenca“ sa objašnjenjima uz tekst.
Iste godine, u Dubrovniku je objavljena njegova pripovetka „Šćepan Mali“, a ubrzo zatim i etnografsko-literarni rad „Boka Kotorska“.
Usledile su i pripovetke „Kanjoš Macedonović“, „Skoči đevojka“, „Pop Andrović“, „Novi Obilić“, „Krađa i prekrađa zvona“, „Prokleti kam“, objavljene u knjizi „Pripovijesti crnogorske i primorske“.
Saznajte i Koja knjiga je najuticajnije naučno delo svih vremena?
Pred kraj života, 1877. godine, u Novom Sadu je objavljena njegova pripovetka „Gorde ili kako Crnogorka ljubi“, a iste godine u bečkoj „Srpskoj zori“ zbirka „Pričanja Vuka Dojčevića“, neka vrsta srpskog „Dekamerona“, koja je ostala nedovršena zbog piščeve prerane smrti. „Narodna prosveta“ iz Beograda je 1928-29. godine objavila sabrana dela tvorca naše moderne pripovetke, a „Obod“ iz Cetinja je na godišnjicu Ljubišinog rođenja 1976. godine takođe objavio njegova sabrana dela.
Stjepan Mitrov Ljubiša se, osim pisanjem, bavio i političkim radom. Bio je narodni poslanik u Dalmatinskom saboru u Zadru, kao i poslanik Carevinskog veća u Beču.
Izvor: Rts.rs
