<i> Fotografija je nastala 9. juna 1930. godine pred dodelu novih pukovskih zastava kraljevine SHS. Na fotografiji je moj deda Aleksa Miladinović (treći s leva), solunski ratnik iz kuršumlijskog sela Zebice podno Đavolje Varoši. Desetak godina posle nastanka ove fotografije nije želeo da učestvuje u bratoubilačkom ratu i za to je platio glavom od svojih sunarodnika </i>, napisao nam je naš čitalac Bojan Gajić iz Beograda.
<i> Fotografija nastala 1934. godine snimljena je povodom otvaranja Zadružnog doma u selu Gornja Glama kod Bele Palanke. Naime, nakon završetka Prvog svetskog rata preživeli ratnici po povratku zatekli su pustoš – raznesena pokućstva, zapuštene njive, poklanu stoku itd. U ovakvim uslovima moj pradeda Živojin Nešić (sedi u prvom redu, drugi sleva) morao je na služenje vojnog roka 1919. godine. U vojsci je stekao određeno obrazovanje i između ostalog došao na ideju da otvaranjem zemljoradničke i mlekarske zadruge može pomoći meštanima u selu. Objekat i dalje stoji, ali nažalost nije u upotrebi dugi niz godina. Selo se gasi, trenutno u njemu živi manje od 10 meštana u svojim poznim godinama</i>, napisao nam je naš čitalac Milan Tasić iz Niša.
<i> Fotografija je nastala za vreme poplave u Sremskoj Mitrovici u proleće 1932. godine. Snimljena je u dvorištu kuće, u čamcu je Đorđe, a na dasci desno, sa naočarima, njegov otac Lazar </i>, napisao nam je naš čitalac Aleksandar Dekanski iz Beograda.
<i>Fotografija je nastala za vreme berbe grožđa na posedu porodice Dekanski - ne zna se tačno vreme nastanka, ali je svakako sa samog početka 20. veka. Posed čiji je jedan deo činio i mali vinograd, nalazio se u samoj Sremskoj Mitrovici, a sem vinograda činio ga je i poveliki voćnjak. Porodična kuća se nalazila na obodu poseda, u tadašnjoj Savskoj, danas Ulici Branka Radičevića. Na mestu imanja danas je stambeno naselje koje nosi ime po nekadašnjim vlasnicina - Dekanske bašte. Na fotografiji su nepoznati, očigledno unajmljeni, ili berači u mobi.</i>, napisao nam je naš čitalac Aleksandar Dekanski iz Beograda
<i>Autor ove fotografije je nepoznat, a snimljena je tokom rata, početkom četrdesetih godina XX veka. Reč je o zapadnom delu Srbije na Drini, kraj se zove Azbukovica, u blizini Ljubovije. Fotografija je nastala u selu Gornja Trešnjica, a zaseok Kurtića Breg. Imam dva razloga što šaljem ovu fotografiju. Nekadašnje porodične zadruge imale su veliki broj članova, čak i po pet generacija. Na ovoj fotografiji je deo zadruge tri brata: Tiosava, Jovana i Aksentija Rankovića. Svojevremeno to je dobro funkcionisalo i svako je znao svoje zadatke u toku dana. Drugi razlog je odevanje. Na fotografiji se vidi kombinacija vune (crni delovi) i konoplje – kudelje (beli delovi). Od kape pa do opanaka sve je ručni rad. Danas je teško shvatiti težinu postupaka kao što su sadnja konoplje, čupanje, močenje u močilu, obrada pod stupom, grebenanje, izvlačenje...</i>, napisao nam je čitalac Milan Radosavljević.
<i>Ova fotografija snimljena je u Bajinoj Bašti u vreme postavljanja kamenih kocki u pojedinim ulicama davne 1938. godine. Autor fotografije nije poznat iako je u to vreme i sa skromnom tehnikom za snimanje i izradu fotografija svoj posao korektno i uspešno odradio. Bajina Bašta je lepa urbana varoš na izuzetno lepom mestu, sa bogatom i interesantnom okolinom. Smeštena je ispod planine Tare na desnoj obali Drine. Tu je manastir Rača, a uz njega je nekada bila jedna od najpoznatijih prepisivačkih škola. Svakako posebno mesto zauzima hidroelektrana Perućac, kao i arheološki lokalitet preko Drine u Skelanima, u Republici Srpskoj. U neposrednoj blizini nalazi se reka koja je od izvora do ušća u Drinu duga 365 metara, pa je stoga zovu Godina. Na njoj postoji vodenica potočara u ruševnom stanju</i>, napisao nam je čitalac Milan Radosavljević
<i>Na fotografiji koju vam šaljem su padobranci, snimljeni pred iskakanje davne 1947. godine. Snimak je nastao na nekadašnjem aerodromu Novi Beograd, čiji prostor danas pokrivaju Airport City i megamarketi Rodić i Idea. Velika je verovatnoća da je na fotografiji prva padobranska jedinica u FNR Jugoslaviji, ormirana nakon rata</i>, napisao nam je naš čitalac Milan Stanojević.
<i>Na fotografiji koju vam šaljem snimljen je moj deda Stojadin Arsenijević dok stoji u čamcu tokom poplave u Obrenovcu 1932. godine. Kafana, koja nosi sasvim prikladan naziv <i>Venecija</i>, bila je u njegovom vlasništvu. Prema dostupnim podacima kafana se nalazila na samom ulazu u Obrenovac, iz pravca Beograda. Tačno mesto nije moguće precizno locirati, ali se zna da se kafana nalazila u blizini crkve, odnosno Prve obrenovačke škole</i>, napisao nam je naš čitalac Branko Arsenijević iz Beograda
Foto: Čedomir Jovanović
<i>U svakoj široj porodici nađe se po neki pasionirani poštovalac starina, tragač za korenima, radoznalo zagledan u prošlost, među pragmatičnijim rođacima obično diskretno smatran čudakom. Na ovoj fotografiji, snimljenoj kasnih 1910-ih, moj je pradeda Karlo Nelić (u drugom planu, peti sleva) sa svojim radnicima u Topionici bakra u Boru. Porodica Nehlig (potom Nehlich, pa Nelih) iz varošice Dehlingen u Alzasu uputila se prema Vojvodini 23. maja 1785. i bila je među osnivačima sela Buljkes (današnji Maglić) o kome je nedavno
pisao i NG Srbija. Njihov potomak Karlo Nelić (Hajdučica 1879. – Bor 1936), dugogodišnji nadzornik i prvi šef topionice Borskog rudnika, došao je u Bor 1904. zajedno sa koncesionarom Đorđem Vajfertom i inženjerom Franjom Šistekom. Sem posvećenosti poslu i porodici, bavio se lovom, gajio je kuniće i bio član Sokolskog društva</i>, napisao nam je naš čitalac Branislav Anđelković iz Beograda.
<i>Fotografija nepoznatog autora, iz tridesetih godina XX veka, prikazuje radnike na gradilištu u Orašcu kod Aranđelovca. Oni su radili na izgradnji jednog od objekata koji su bili namenjeni radnicima rudnika uglja, a koji se nalazio na tri do četiri kilometra od današnjeg istorijskog kompleksa <i>Prvi srpski ustanak</i> u Orašcu. Rudnik je imao menzu za radnike, ambulantu i pored njega je prolazila pruga, kojom je ugalj odvožen. Na slici se nalazi i moj pradeda Radivoje Jakovljević (stoji drugi sa desne strane sa mistrijom i čekićem u rukama), koji je nastradao u ratu 1943. godine. Zidarski zanat i njegov alat nasledio je njegov sin, a moj deda, koji je do svoje penzije radio na velikom broju objekata na teritoriji opštine Aranđelovac. Slika je zanimljiva zato što prikazuje kako se nekad gradilo i kako su bili odeveni i opremljeni radnici na građevini. Danas na ovom mestu nema ni objekata, ni rudnika, ni pruge</i>, napisala nam je Aleksandra Lukić.
Na fotografijama su prikazana deca koja očekuju povratak svojih očeva i starije braće u oslobođeni Beograd. Nakon 46 dana i 800 kilometara puta, od Dobrog polja do Beograda, 1. novembra 1918. godine general Petar Bojović je sa trupama Prve armije ušao u grad i nastavio da goni neprijatelja preko Save i Dunava. Deset dana kasnije u Kompijenjskoj šumi u Francuskoj Nemačka je potpisala primirje. Kraljevina Srbija u Velikom ratu izgubila je 28 odsto celokupnog stanovništva, a oslobođenje je dočekalo 500.000 ratne siročadi.
Foto: autor nepoznat/Istorijski arhiv Beograda
<i>Šaljem vam skenirani slajd koji je napravljen u Beogradu tokom proslave 1. maja 1953. godine. Mada je prizor i danas skoro isti, primećuje se da zgrade pored Igumanove palate prema Skupštini danas ne postoje (na tom mestu se nalazi zgrada Uprave grada Beograda, Trg Nikole Pašića br. 6), ali nisam uspeo da nađem podatak kada su srušene. Ono što je po meni specifično jeste to što je ovaj prizor snimljen čuvenim slajd–filmom Kodachroma, koji s vremenom ne gubi boje, tako da izgleda kao da je snimljen juče iako je prošlo 60 godina! Sam National Geographic je bio pionir u upotrebi ovog filma (prvi put u aprilskom broju 1938). Slajd sam kupio na aukciji na sajtu Ebay. Snimio ga je najverovatnije neki čovek sa Zapada koji je boravio u Jugoslaviji</i>, napisao nam je naš stalni čitalac Vladimir Vasiljević.
Izvor: Foto: Čedomir Jovanović
