„Ova fotografija snimljena je 1937. godine u Leskovcu, a autor fotografije je, nažalost,
ostao nepoznat. U tadašnjem Leskovcu postojalo je desetak fudbalskih klubova, a klub
Borac osnovali su mladići, prijatelji, sa namerom da se druže, okupljaju i igraju fudbal.
Fotografija potiče iz albuma gospodina Alekse Đorđevića, čiji je otac Vukašin bio jedan
od osnivača FK Borac i dugogodišnji aktivni igrač (stoji poslednji sleva). Klub se takmičio i u
višim rangovima, ali materijalna situacija je onemogućila dalji
napredak Borca.“ – <i> Milan Radosavljević </i>
„Rajko Šiđanski, sa somborskog salaša Žarkovca, u pratnji gajdaša Petra Abadžina
iz Sivca, ore sa četiri vola na somborskom hipodromu 1972. godine. Nekada su (do
početka XX veka) somborski salašari i paori orali isključivo volovima. Dok su koristili
drvene plugove (tzv. pemce), za oranje je u jaram prezano po šest ili osam volova
(kako ne bi volovima nažuljao vrat, jaram je pravljen od mekšeg drveta – oraha, lipe,
jasena ili vrbe). Kasnije, kada su počeli da se koriste gvozdeni plugovi, prezalo se u
jaram po četiri vola (prema podatku iz 1872. godine na somborskim salašima bila su
952 drvena i samo 103 gvozdena pluga). Volovi su za somborske paore bili isto što i
dukati (dragoceniji i od konja), a jedan arhivski podatak iz 1747. beleži da su Somborci
te godine imali čak 2.404 vola. Prilikom prezanja volova gledalo se da budu slične
veličine i snage, kako bi složno mogli da vuku kola ili plug. Snaga volova bila je velika
i ravnomerna, pa su i najteže poslove radili lagano ali pouzdano. U plug su uprezani
tako da su napred bili oni malo slabiji, u sredini volovi učeni za vuču, a pred plugom
najsnažniji, koji su držali pravac krajevima. Za oranje jednog jutra zemlje volovima bilo
je potrebno od 10 do 12 časova mukotrpnog rada. Najraširenija pasmina (više od 80%
svih grla) bila je podolsko goveče – grubo i snažno marvinče, mirnog temperamenta
i velikih radnih sposobnosti, visine do 160 cm, a težine i do 900 kg, čvrstih kostiju i
zglobova, jakih mišića, širokih oštrih rogova i sivkastobele dlake (ova pasmina, visoke
plodnosti, nazivana je i madžarka).“ – <i> Milan Stepanović </i>
„Na slici je moj deda, Borivoje Jovanović iz Vinarca kod Leskovca. U vojsci je, prema
tadašnjem zakonu, proveo tri godine na granici sa Bugarskom, od 1950. do 1953. godine. Deo
vojnog roka su vojnike slali na ispomoć za izgradnju fabrike <i> Prva petoletka </i> i opštine
u Trsteniku. Slika je prema natpisu na pozadini nastala tačno 7. jula 1950. godine, kada su
vojnike vodili na izlet u okolini Trstenika. Prema rečima dede, vlasnik motora je čovek sa
belom košuljom na slici, a vojnici su se redom na njemu slikali.“ – <i> Miroslav Živković </i>
„Retko u kom gradu koji ne leži na reci ljudi toliko posvećeno, skoro patološki vole vodu, kupanje ili pecanje kao što to vole Somborci. Veliki bački (nekada Francov) kanal, koji je prokopan između 1793. i 1802. godine, zamenio je Somborcima hirovitu
rečicu Mostongu (i bukvalno jer je delimično prokopan njenim koritom), koja je čas bila
nabujala i plavila sve oko sebe, a čas se pretvarala u skoro presušenu mrtvaju. Kanal
kraj Sombora postao je ubrzo, uz Dunav i Tisu, najprometniji vodeni put tadašnjeg Habzburškog carstva, a na njemu su Somborci pre više od jednog i po veka izgradili i
prvo javno kupalište, nazvano <i> Kod kruške </i> , sa leve strane apatinskog mosta. Nešto
kasnije, početkom XX veka, desno od mosta nastao je i somborski Štrand – omiljeno
kupalište generacija žitelja ovog panonskog grada, na kome su, između ostalog,
stasavali i vrsni plivači – prvaci nekadašnje Kraljevine Jugoslavije u plivanju i vaterpolu.
Koliko god da Veliki bački kanal u većem delu svog toka danas predstavlja crnu
ekološku tačku na mapi Vojvodine i Srbije (posebno u delu toka između Crvenke i
Vrbasa), on je u svom gornjem toku i dalje čist i nezagađen, pa je Somborcima kupalište
Štrand još uvek jedno od omiljenih letnjih boravišta.“ – <i> Milan Stepanović </i>
„Ova fotografija svatova, koju je snimio izvesni Đoka iz Ljubovije, pokazuje raznolikost
u oblačenju na svadbi Tomislava Stevanovića. Na fotografiji se vide tradicionalne
šajkače ali i šeširi. Ovakva kombinacija seoskog i građanskog i lepa je i dobra, te
nam daje i uvid u tradicionalno odevanje i prihvatanje mode daleke 1962. godine.
Fotografiju smo dobili ljubaznošću Borivoja Trijića.“ – <i> Milan Radosavljević </i>
„Seljak iz okoline Pirota doveo je svoju kravu na stočnu pijacu u Pirotu u nameri
da je proda. Fotografiju je snimio Marinko Antić početkom 1950. godine, a ime
seljaka ostalo nam je nepoznato. Ova fotografija, kao i većina Marinkovih radova,
pokazuje njegovu sklonost da snima ljude u vremenu. Njegovu izreku <i> Uvek se
ima nešto snimiti </i> i danas ponavljaju mnogi foto-amateri koje je ucio i inspirisao.
Marinko Antić je jedan od osnivača foto-kluba pri domu Jugoslovenske narodne
armije (danas Vojske Srbije) 1960. godine. Klub je izdavao svoj Foto-almanah od
osnivanja pa do 2000. godine, kada su ugašeni i klub i časopis. Marinko Antić,
rođeni Piroćanac, nedavno je preminuo u dubokoj starosti.“ – <i> Milan Radosavljević </i>
„U starom delu Beograda, koji se strmim, kaldrmisanim uličicama spušta ka reci − ovaj
kraj se nazivao Donja srpska varoš, Savska varoš ili Savamala, izvedeno od imena Sava
i turske reči za malo naselje mahala − početkom XIX veka podignuta je zgrada, danas
poznata kao Manakova kuća, u istočnjačko-balkanskom stilu, tipičnom za arhitekturu ovog
podneblja. Služila je kao takozvana tatar-pošta Kneževine Srbije (prvi ovdašnji raznosači
pošte bili su glasnici tatarskog porekla, izdržljivi i brzi jahači), čemu je pogodovala i blizina
rečnog pristaništa i železnice, dok se u nju nije uselila porodica Manojla Manaka, Cincara.
Njegov naslednik, a moj čukundeda Jovan Manak(ović), tu je držao konak i magazu, koje
su posle preuzeli drugi stanari. Jedna od njegovih kćeri, Draga, udala za Savu Mijalkovića,
neko vreme ministra pošta Kraljevine Srbije. Šezdesetih godina prošlog veka Manakova
kuća je postala zaštićeni spomenik kulture, deo Etnografskog muzeja. Uskoro počinju
radovi na njenoj obnovi, uz saglasnost Zavoda za zaštitu spomenika grada i sredstva
Ministarstva kulture Srbije.“ – <i> Aleksandra Mijalković </i>
„U Beogradu su 14. februara 1961. godine održane velike demonstracije povodom
ubistva kongoanskog lidera Patrisa Lumumbe. Ambasada Belgije je demolirana, a
povređeno je oko osamdeset osoba. Lumumba, prvi predsednik Vlade Konga,
ubijen je 17. januara. Neke procene iz tog vremena govore da je bilo skoro 30.000
demonstranata. Kongo, nekadašnja belgijska kolonija, godinu dana pre toga stekao je
nezavisnost.“ – <i> Slobodan Mandić </i>
„“Fotografija je snimljena 1974. godine za vreme gostovanja Ajka i Tine Tarner u
Beogradu. Snimak je načinjen tokom ručka nakon konferencije za štampu u Domu
omladine, u Skadarliji u restoranu <i> Tri šešira </i>. Prema Tininoj izjavi, ručak joj je veoma
prijao, jela je srpske specijalitete (mešano meso, pljeskavice, ćevapčiće, ražnjiće...). Na fotografiji do mene (Milan Šević je prvi sleva, s naočarima; prim. ur. NG Srbija) sedeo
je menadžer i novinar Tanjuga Aleksandar Živković, do njega je članica vokalne grupe
<i> The Ikettes </i>, a pored nje je Tina Tarner. Autor fotografije je foto-reporter Dušan Milijić, tada zaposlen u Domu omladine“, napisao nam je Milan Šević, dugogodišnji urednik
zabavnog programa Doma omladine i idejni tvorac Beogradskog džez festivala.
„Za selo Žarkovo neko kaže da je predgrađe Beograda, a neko da je Beograd predgrađe
Žarkova. Zavisi sa koje se strane gleda. To je naselje sa bogatom istorijom, a iskopine
pokazuju da su ljudi od davnina na tim prostorima živeli. Svojevremeno Žarkovljani su bili
glavni snabdevači beogradskih pijaca zelenišem. Fotografija snimljena 1959. godine
pokazuje da je dugo glavno prevozno sredstvo bila zaprega. Ova tri momka, Živkovići, Đurđe i
Aleksandar, i Žika Pavlović, odmaraju se nakon napornog rada sa svojim <i> ljubimcima </i>
Šaronjom i Rudonjom. Fotografija potiče iz albuma gospođe Stanike Vuksanović iz Žarkova, a autor fotografije je ostao nepoznat“, napisao nam je naš stalni čitalac Milan Radosavljević.
„Sombor, grad za koji se vežu brojni simboli urbanog identiteta, bio je, između ostalog, poznat i po svojim arteskim bunarima i vodarima. Bunara, koji su zdravu i pitku artesku vodu crpli sa dubine između 120 i 250 metara, bilo je u gradu tokom prve polovine XX veka trideset, a sa njima se pojavilo i specifično somborsko zanimanje - vodar ili sakadžija. Sa domišljato spravljenim kolima, na kojima se nalazilo bure od oko 600 litara, vodari su raznosili vodu sa arteskih bunara po celom gradu, a svaki kvart imao je svog stalnog vodara (u gradu ih je bilo više od dvadeset). Cena kante vode bila je simbolična, ali je, kao i sve drugo vezano za ovaj posao, bila uređena gradskim propisima. Pojava vodovoda, početkom šezdesetih godina XX veka, polako je poslala u istoriju somborske arteske bunare i vodare. Na fotografiji je prikazano punjenje vodarskih kola na Konjovačkom bunaru, na početku današnje Konjovićeve ulice, pedesetih godina XX veka. Veoma je verovatno da je čuveni somborski slikar Sava Stojkov autor ove fotografije, ali to se ne može pouzdano utvrditi”, napisao nam je naš stalni čitalac Milan Stepanović.
