Libija

Libijci rado posećuju starorimski teatar u Sabrati, jedan od najvećih u Africi.

STARA SLAVA Jedan od najvećih i najočuvanijih rimskih gradova, Leptis Magna, doživeo je procvat u doba imperatora Septimija Severa, koji je ovde rođen. Prostrano pozorište, forum (gore desno) i pijaca bili su deo urbanog centra koji je parirao Rimu. Muamer Gadafi je ovakva mesta smatrao simbolima zapadnjačkog imperijalizma.

SLIKE PROŠLOSTI Prikaz trke dvokolica, star 1.800 godina, oživljava pod veštim prstima italijanskih i libijskih konzervatora u Vili Silin, staroj rimskoj rezidenciji koja je sve do 1974. godine ležala zakopana pod obalskim dinama u blizini Leptis Magne. Naslage peska zaštitile su mozaike od propadanja.

RIM U AFRICI Tokom II veka n. e. gladijatori koji su se borili protiv životinja, venatori, sukobljavali su se sa leopardima i drugim afričkim životinjama u amfiteatru u Leptis Magni. Naoružan samo kopljem, bez šlema i oklopa, venator je ulazio u opasnu borbu protiv zveri u zamenu za novac i slavu.

PROZOR U SVET Leptis Magna je izgrađen oko prirodne luke u koju su pristajali rimski brodovi iz celog Sredozemlja. Građevina novijeg datuma – gasovod do Sicilije dug 520 kilometara, dovršen 2004. godine – pomaže Libiji da obnovi veze sa evropskim susedima.

STUBOVI ZA NOVO DOBA Konji slobodno tumaraju oko Zevsovog hrama, starog 2.500 godina, u Kireni, jedinoj starogrčkoj naseobini među pet lokaliteta u Libiji koji su uvršteni u svetsku baštinu. Danas arheolozi dokumentuju i konzerviraju ove dugo zanemarivane ruševine.

POGLED IZ RUŠEVINE Žice štrče iz onoga što je ostalo od zgrade banke u Al Zaviji, uništenoj u raketnoj vatri između Gadafijeve vojske i pobunjenika u martu 2011. godine. Ovaj grad od 200.000 stanovnika bio je razoren, ali njegova rafinerija nafte, koja snabdeva Tripoli i druge delove zapadne Libije, bila je pošteđena.

DREVNA ARHITEKTURA Zbijene kuće od opeke vekovima stoje u Gadamešu, predrimskom naselju u saharskoj oazi. Staze na krovovima kuća omogućavale su ženama da se slobodno kreću skrivene od očiju muškaraca.

NOVI POČETAK Nevesta ukrašena čipkom i crtežima od kane na rukama ulazi u hotel u Bengaziju. Svadbeni rituali su strogo podeljeni po polovima. Nije jasno da li će postgadafijevska Libija omogućiti veće slobode za žene, ali nade su velike.

OTVORENI POZIV Tridesetdevetogodišnji Kasim Abdu Salam Habib otvorio je za strane turiste svoju s ljubavlju ukrašenu kuću u Gadamešu staru 600 godina. Kući su potrebne popravke, a turista nema mnogo. Međutim, Habib je optimista. „Želim da u Libiji bude demokratija”, kaže on.

SKAKANJE U VODU U danu kad se ne ide u školu, dečaci se rashlađuju na plaži u Tripoliju. Dok se život vraća u normalu, Libijci se nadaju da će hoteli kao Meriot (zelena zgrada, levo) opet biti otvoreni u okviru obnovljene turističke industrije.

MLADI PREŽIVELI Petogodišnja Fatima Šetvan, umotana u trobojnu zastavu nezavisne Libije, učestvuje u školskoj priredbi u Misrati. Mnoga deca su izgubila roditelje tokom tromesečne opsade grada.

SAMOPOSLUGA U napuštenoj kasarni kod Adždabije, teška municija – uključujući granate za tenkove i minobacače koje su naslagane do tavanice – omiljen je plen pljačkaša. Krađa neobezbeđenog oružja je „direktna pretnja po civile”, upozoravaju organizacije za ljudska prava.

U LIMBU Pro-Gadafijevci puše cigarete u zatvoru, dok se njihova odeća suši u hodniku. Sa 800 zatvorenika u ovoj ustanovi, najveći problem je pretrpanost. Točak pravde je usporio dok zemlja pokušava da se vrati u kolosek.

GORKE USPOMENE U muzeju posvećenom Libijskoj revoluciji u Misurati, mlada žena fotografiše predmete koje je koristio Muamer Gadafi, među kjima su papuče, kape i kišobran, pa čak i set kineskih tacni. Fotografije lokalnog stanovništva koje je izgubilo život tokom opsade grada 2011. godine, stoje na zidovima.

EKSTREMNI PREOBRAŽAJ Zgrada Gadafijeve službe unutrašnje bezbednosti nekada je bila najomraženije mesto u Bengaziju. Zidovu su sada prekriveni grafitima i karikaturama koje ismevaju svrgnutog libijskog lidera.